Czy Oskarżony (oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny) może samodzielnie sporządzić kasację?

Co do zasady oskarżony nie może samodzielnie sporządzić i podpisać kasacji. Procedura karna przewiduje tak zwany przymus adwokacko-radcowski. Powyższe oznacza, że strona musi być reprezentowana przez radcę prawnego lub adwokata. Tylko profesjonalny obrońca czy też pełnomocnik, w przypadku kasacji wnoszonej w imieniu oskarżycieli posiłkowych/prywatnych może sporządzić i podpisać kasację.

W artykule 526 § 2 k.p.k. ustawodawca wskazał wprost, że jeżeli kasacja nie pochodzi od prokuratora, Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich albo Rzecznika Praw Dziecka, powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata, radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 stycznia 2005 r. w sprawie o sygn. III KZ 41/04 stwierdził, że wprowadzenie przez ustawodawcę tzw. przymusu adwokackiego w postępowaniu kasacyjnym ma służyć zapewnieniu odpowiedniego poziomu fachowego pism procesowych, ich merytorycznej i formalnej poprawności, co wymaga specjalistycznego przygotowania i odpowiedniego zasobu wiedzy prawniczej. Należy w tym miejscu przypomnieć, iż kasacja nie jest zwykłym środkiem odwoławczym, ma ona charakter szczególny, nadzwyczajny. W związku z powyższym nie jest możliwe, aby stron przygotowała projekt takiego pisma, a obrońca tylko je podpisał. Osoba, która podpisała kasację, powinna wnieść zatem swój wkład intelektualny do treści tego pisma. Ten wymóg nie zostanie spełniony, gdy nastąpi podpisanie przez obrońcę, pełnomocnika lub radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskie skargi sporządzonej przez samą stronę, jak również wyrażenie przez ww. podmioty, w odrębnym piśmie, akceptacji takiej skargi¹. Wymóg sporządzenia i podpisania kasacji przez adwokata lub radcę prawnego stanowi dodatkowy warunek formalny kasacji jako pisma procesowego. Dlatego też nie można przyjąć, że kasacja sporządzona osobiście przez stronę pochodzi od osoby nieuprawnionej, i z tego powodu odmówić jej przyjęcia (art. 429 § 1 w zw. z art. 530 § 2 KPK)². Jeżeli stron sama sporządzi kasację i wniesie ją do Sądu Najwyższego za pośrednictwem sądu odwoławczego, wówczas zostanie wezwana do usunięcia tego braku w terminie 7 dni. Powyższy brak zostanie usunięty tylko wtedy, gdy taka kasacja zostanie sporządzona i podpisana przez fachowego pełnomocnika.

Bibliografia:

1. Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. prof. dr hab. Andrzej Sakowicz, dr Katrzyna T. Boratyńska, dr Paweł Czarnecki, prof. dr hab. Adam Górski, prof. dr hab. Radosław Koper, prof. UW dr hab. Michał Królikowski, prof. dr hab. Arkadiusz Lach, dr Andrzej Ważny, Rok:, 2023 Wydanie:, 10 Stan na:, 2023-12-14 Zakres, 1-673
2. Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. prof. dr hab. Jerzy Skorupka, Rok:, 2021 Wydanie:, 5 Stan na:, 2021-06-22 Zakres, 1-673