Co to jest kasacja?

Kasacja jest to nadzwyczajny środek zaskarżenia. Do zwykłych środków odwoławczych należą:
→ zażalenie,
→ apelacja.
Wyżej wymienione środki odwoławcze służą zaskarżeniu nieprawomocnych orzeczeń, a to wyroków sądów I instancji, zaskarżalnych postanowień.

Natomiast kasacja służy “naprawieniu” prawomocnych orzeczeń. Zgodnie z treścią uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2022 r. w sprawie o sygn. III KK 216/22 wskazano, że zgodnie z wolą ustawodawcy kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia skierowanym przeciwko orzeczeniu wydanemu przez Sąd odwoławczy na skutek rozpoznania środka odwoławczego. Celem postępowania kasacyjnego jest bowiem wyeliminowanie z obrotu prawnego orzeczeń dotkniętych poważnymi wadami w postaci bezwzględnych przyczyn odwoławczych lub innych naruszeń prawa, ale o charakterze rażącym, a jednocześnie takich, które miały istotny wpływ na treść orzeczenia¹. Jednakże można ją wnieść tylko od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie lub od prawomocnego postanowienia sądu odwoławczego o umorzeniu postępowania i zastosowaniu środka zabezpieczającego określonego w art.93a k.k. Wyrok, a także postanowienie, o którym mowa w art. 519 k.p.k., wydane przez sąd odwoławczy są zawsze prawomocne, gdyż nie przysługuje od nich środek odwoławczy, zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania karnego (art. 426 § 1 KPK). Chodzi tu o cechę prawomocności formalnej. Wyrok i wskazane postanowienie sądu odwoławczego stają się prawomocne z chwilą ich wydania²

W stosunku do innych prawomocnych orzeczeń, nie wymienionych powyżej, kasacja nie przysługuje.

Uprawnionymi do wniesienia nadzwyczajnego środka zaskarżenia (kasacji) są strony procesu, tj. oskarżony, oskarżyciel: publiczny, posiłkowy oraz prywatny. Zgodnie z treścią art. 120 § 1 k.k.s. stronami postępowania karnoskarbowego są również podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej oraz interwenient. Należy jednak pamiętać, że kodeks postepowania karnego przewiduje kasację wnoszoną przez podmioty specjalne (szczególne), tj. Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i – w określonym zakresie – Rzecznika Praw Dziecka (art. 521 k.p.k.). Zasady wnoszenia kasacji przez te podmioty są odmienne niż w przypadku, gdy z tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia korzystają strony procesowe³.

Bibliografia:
1. Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. prof. dr hab. Jerzy Skorupka, Rok:, 2021 Wydanie:, 5 Stan na:, 2021-06-22 Zakres, 1-673
2. Metodyka sporządzania środków zaskarżenia w postępowaniu karnym i karnoskarbowym. Wzory pism procesowych, dr hab. Hanna Paluszkiewicz, Rok:, 2022 Wydanie:, 1