Wspólność majątkowa małżeńska, a podział majątku..

Zagadnienia związane z instytucją wspólności majątkowej oraz podziału majątku zdają się być niezwykle istotne w dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie.

Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego między małżonkami powstaje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Od tej chwili każdy z małżonków staje się dysponentem dwóch mas majątkowych: majątku osobistego i majątku wspólnego.

Składnikami majątku wspólnego małżonków są przede wszystkim nabyte przez oboje małżonków lub przez jednego z nich w trakcie trwania małżeństwa nieruchomości oraz przedmioty, do których możemy zaliczyć na przykład samochody czy wyposażenie domu. Ponadto do wspólnego majątku należy także wynagrodzenie za pracę, dochody z innej działalności, dochody zarówno z majątku wspólnego, jak i z majątku osobistego każdego z małżonków. Ponadto na majątek wspólny składają się środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków i kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a subkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.). Nie jest to jednak zbiór wyczerpujący.

W celu dokonania podziału majątku konieczne jest zniesienie ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, co następuje na skutek:

1. rozwodu;
2. separacji;
3. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków;
4. ogłoszenia upadłości jednego z małżonków;
5. zawarcia w formie aktu notarialnego umowy o rozdzielności majątkowej (potocznie intercyza);
6. orzeczenia sądu ustanawiającego rozdzielność, na wniosek jednego z małżonków.

Dopiero z chwilą ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, możliwy jest podział majątku wspólnego małżonków. Skład majątku wspólnego ustala się według chwili ustania wspólności majątkowej, a jego wartość według stanu tego majątku oraz cen w chwili dokonywania podziału.

Co istotne, prawo do udziału we wspólnym małżeńskim majątku nie ulega przedawnieniu, co oznacza, że z wnioskiem o podział majątku wspólnego małżonków można wystąpić nawet wiele lat po ustaniu ustroju wspólności małżeńskiej tj. po orzeczeniu rozwodu czy separacji.

Co do zasady, każde z małżonków posiada udział w majątku wspólnym wynoszący 1⁄2 części. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustalenia odmiennej wielkości udziałów, a nawet pozbawienia współmałżonka udziału w majątku wspólnym.

Ostatnim etapem jest wybór sposobu, w jaki będzie dokonany podział majątku wspólnego. Możliwe są dwa. Pierwszym jest zawarcie ugody, co jest z pewnością tańszym i mniej skomplikowanym rozwiązaniem, drugim jest sprawa sądowa.

W pierwszym przypadku, niezbędne jest przesłanie małżonkowi wezwania do ugodowego podziału majątku. Nawet w przypadku, jeżeli nie dojdzie do zawarcia ugody i sprawa ostatecznie trafi do sądu, propozycje ugodowe nie są wiążące dla stron.

W drugim przypadku konieczne jest skonstruowanie wniosku do Sądu Rejonowego o podział majątku wspólnego, w którym niezbędne jest wyliczenie wszystkich składników majątku oraz ich przybliżonej wartości.

W każdym przypadku warto skonsultować się z profesjonalistą, który racjonalnie oceni sytuacje i pomoże wskazać odpowiednie rozwiązanie.

Zapraszam do kontaktu - adwokat katowice Tomasz Piróg.

Zobacz orzeczenia Sądów: por. postanowienie NS z 22.09.1997 r., II CKN 306/97
uchwała SN z dnia 23 lutego 2018 r. Sygn. akt CZP 103/17